به گزارش راه شلمچه، روز بیست و هشتم صفر سالروز رحلت پیامبر (ص) و شهادت امام حسن مجتبی (ع) است. حضرت محمد (ص) در سال یازدهم هجری قمری و امام حسن مجتبی (ع) در سال پنجاه هجری قمری به شهادت رسیدند.
نظر علمای اهل شیعه و اهل سنت درباره تاریخ رحلت حضرت محمد (ص) با یکدیگر متفاوت است. تاریخ نگاران شیعه بیست و هشتم صفر سال یازدهم هجری قمری را برای تاریخ وفات پیامبر (ص) ذکر کرده‌اند. علمای اهل سنت ماه ربیع الاول را ماه رحلت پیامبر (ص) می‌دانند و در تعیین روز آن اختلاف نظر دارند. عده‌ای اول ربیع الاول، عده‌ای دیگر دوم این ماه و برخی دیگر روز دوازدهم این ماه را روز رحلت پیامبر اکرم (ص) بیان کرده‌اند. در بیشتر منابع گفته شده است که اکثر علمای اهل سنت روز دوازدهم ماه ربیع الاول را تاریخ وفات پیامبر اکرم (ص) می‌دانند.
حضرت محمد صلی الله علیه و آله وسلّم در شهر مدینه در سرزمین حجاز که اکنون عربستان صعودی نام دارد، رحلت کردند و در همان خانه‌ای که وفات کردند، در جوار مسجدی که ایشان تاسیس کرده بود و اکنون مسجد النبی نامیده می‌شود، به خاک سپرده شد.
علت وفات حضرت محمد (ص)
در منابع تاریخی دلایل مختلفی برای رحلت پیامبر (ص) ذکر شده است. در برخی روایات آمده است که حضرت محمد (ص) در جنگ خیبر مسموم شد و این مسمومیت باعث ایجاد بیماری و سپس وفات ایشان بوده است. برخی منابع ذکر کرده‌اند که پیامبر درباره بیماری و کسالت خود فرمودند این بیماری از آثار غذای مسمومی است که یک زن یهودی به ایشان خورانده است. در برخی روایات نیز اشاره شده که مسمومیت پیامبر باعث رحلت ایشان بوده است و به همین علت نیز حضرت محمد (ص) در هنگام وفات با اشاره به مسمومیت خویش در خیبر فرمود: «نیست پیامبر و وصی مگر اینکه شهید شود». بنابراین در مورد علت دقیق وفات پیامبر (ص) ابهام وجود دارد و دقیقاً مشخص نیست که مسمومیت تا چه اندازه در رحلت ایشان تاثیرگذار بوده است و از آنجا که جایز نیست مسائلی که شبهه و ابهام دارد را به پیامبر نسبت داد، از واژه شهادت برای ایشان استفاده نمی‌شود.
رحلت پیامبر
پیامبر اکرم (ص) در ۶۳ سالگی، پس از بیست و سه سال دعوت و مجاهدت و ابلاغ پیام الهی و با گذراندن فراز و نشیب‌های فراوان در راه انجام رسالت بزرگ خویش، رحلت فرمودند.
امام حسن مجتبی(ع)
حسن بن علی بن ابی‌طالب(ع) مشهور به امام حسن مجتبی دومین امام شیعیان که ۱۰ سال امام و حدود ۷ ماه خلیفه مسلمانان بود. اهل سنت او را آخرین خلیفه از خلفای راشدین دانسته‌اند.
حسن بن علی نخستین فرزند امام علی(ع) و فاطمه زهرا(س) و نخستین نوه پیامبر(ص) است. بنابر گزارش‌های تاریخی، نام «حسن» را پیامبر(ص) برای او برگزید و او را بسیار دوست داشت. او هفت سال از عمر خود را با پیامبر(ص) همراه بود و در بیعت رضوان و ماجرای مباهله با مسیحیان نجران حضور داشت.
فضایل امام حسن(ع) در منابع شیعه و اهل سنت آمده است. او یکی از اصحاب کسا است که آیه تطهیر درباره آنان نازل شد و شیعیان آنان را معصوم می‌دانند. آیه اطعام و آیه مودت و آیه مباهله نیز درباره او و پدر و مادر و برادرش نازل شده است. او دو بار تمام دارایی‌اش را در راه خدا بخشید و سه بار نیمی از اموالش را به نیازمندان داد. گفته‌اند به سبب همین بخشندگی‌ها، او را «کریم اهل بیت» خوانده‌اند. او ۲۰ یا ۲۵ بار پیاده به حج رفت.
از زندگی او در دوران خلیفه اول و دوم خبر چندانی در دسترس نیست. به دستور خلیفه دوم به عنوان شاهد، در شورای شش نفره تعیین خلیفه سوم حاضر بود. گزارش‌هایی نیز از شرکت او در برخی جنگ‌ها در دوره خلیفه سوم وجود دارد. او در شورش‌های اواخر خلافت عثمان، به دستور امام علی(ع) به محافظت از خانه خلیفه پرداخت. در دوره خلافت امام علی(ع) همراه او به کوفه رفت و در جنگ‌های جمل و صفین از فرماندهان سپاه بود.
حسن بن علی در ۲۱ رمضان سال ۴۰ قمری، و پس از شهادت امام علی(ع)، به امامت رسید و در همان روز، بیش از چهل هزار نفر با او برای خلافت بیعت کردند. معاویه، خلافت او را نپذیرفت و با لشکری از شام به سوی عراق حرکت کرد. امام مجتبی(ع) سپاهی به فرماندهی عبید الله بن عباس به سمت معاویه فرستاد و خود به همراه یک گروه دیگر به ساباط رفت. معاویه تلاش کرد با طرح شایعاتی میان سپاهیان امام حسن(ع)، زمینه را برای برقراری صلح فراهم کند. در این شرایط، امام حسن(ع) مورد سوءقصد یکی از خوارج قرار گرفت و زخمی شد و برای مداوا به مدائن انتقال یافت. همزمان، گروهی از سران کوفه به معاویه نامه نوشتند و قول دادند حسن بن علی را به وی تسلیم کنند یا به قتل برسانند. معاویه نیز نامه‌های کوفیان را برای حسن بن علی(ع) فرستاد و به او پیشنهاد صلح داد. امام مجتبی(ع) صلح و واگذاری خلافت به معاویه را پذیرفت به این شرط که معاویه بر اساس کتاب خدا و سنت پیامبر(ص) عمل نماید و برای خود جانشین تعیین نکند و همه مردم از جمله شیعیان علی(ع) در امنیت باشند. بعدها معاویه به هیچ‌یک از این شرط‌ها عمل نکرد. صلح با معاویه، نارضایتی شماری از یاران امام حسن(ع) را در پی داشت و حتی برخی، او را «مُذلّ المؤمنین» (خوار کننده مومنان) خواندند.
او پس از ماجرای صلح در سال ۴۱ قمری، به مدینه بازگشت و تا پایان عمر در آنجا ماند. او در مدینه مرجعیت علمی را بر عهده داشت و بنابر برخی گزارش‌ها از جایگاه اجتماعی بالایی برخوردار بود.
شهادت امام حسن(ع)
وقتی معاویه تصمیم گرفت برای ولایتعهدی پسرش یزید بیعت بگیرد، صد هزار درهم برای جعده (همسر امام حسن(ع)) فرستاد تا امام را مسموم کند. گفته‌اند حسن بن علی(ع) ۴۰ روز پس از مسموم شدن به شهادت رسید. بنابر نقلی، او وصیت کرده بود کنار قبر پیامبر(ص) دفن شود ولی مروان بن حکم و عده‌ای از بنی امیه مانع این کار شدند. پیکر او در قبرستان بقیع به خاک سپرده شد.
مجموع سخنان و مکتوبات امام مجتبی(ع) و نام ۱۳۸ نفر از کسانی که از او روایت کرده‌اند، در کتاب مسند الامام المجتبی(ع) گردآوری شده است.
