به گزارش راه شلمچه، از سال ۳۴ که قانون شهرداری‌ها و قوانین نوسازی یا آئین نامه مالی شهرداری‌ها مصوب و لحاظ شد، همواره مبحث درآمدزایی شهرداری‌ها مطرح بوده است؛ شهرداری‌های نسل اول زیر مجموعه مستقیم دولت بودند و دولت بخشی از درآمدهای به دست آمده را به حساب شهرداری‌ها واریز می‌کرد و شهرداری‌ها درآمد چندانی از طریق اخذ عوارض‌ها نداشتند اما بعد از انقلاب و به خصوص در دهه هفتاد، جهت‌گیری شهرداری‌ها به سمت تحقق درآمدهای مبتنی بر اخذ عوارض شهری رفت.
مهندس محمد رضا متولیان یکی از فعالان اجتماعی مرکز مازندران و از کارشناسان صاحب نظر در امور شهری در گفتگویی با بیان اینکه آسیبی که درآمد ناپایدار بر شهرداری‌ها وارد می‌کند، طولانی مدت است، اظهار داشت: سیستم مالی شهرداری به نوعی به تحقق درآمدهای ناپایدار عادت می‌کند و از کسب درآمد از طریق عوارض نوسازی، کسب و پیشه یا خودرو فاصله گرفته و به سمت دیگری سوق پیدا می‌کند.
وی با اشاره به اینکه این چالش، آسیب جدی بر ساختار شهرداری وارد می‌کند، افزود: دو رویه کلی، تفکر بودجه انبساطی یا تفکر بودجه انقباضی برای بودجه نویسی وجود دارد، معمولاً بودجه انقباضی زمانی انتخاب می‌شود که منابع مالی شهرداری یا دستگاه‌های مختلف سال بعد با تهدیدات مختلفی روبرو باشد یا سهم هزینه‌ها افزایش پیدا کند و به ناچار باید به سمت بودجه انقباضی پیش رفت در حالی که بودجه انبساطی زمانی مصوب می‌شود که فرآیند رو به جلوی شهرداری یا دستگاه‌های مختلف به سمتی حرکت کند که بتواند تحقق درآمدهای مازاد را پیش بینی کند و محق بداند.
متولیان معتقد است: مشکلی که در تصویب بودجه انبساطی ممکن است به وجود بیاید، افزایش فشار بر شهروندان برای تحقق درآمدهای ناپایدار و جبران کسری بودجه است، یعنی شهرداری ها با تدوین بودجه انبساطی به سمت درآمدهای ناپایدار حرکت می‌کند تا بتواند کسری بودجه خود را محقق کند بنابراین در پیش گرفتن این رویه در طولانی مدت دستگاه‌ها و شهرداری را با مشکل اساسی مواجه می‌کند و موجب تخریب زیرساخت‌های شهری می‌شود.
این کارشناس مدیریت شهری تصریح کرد: پایداری در درآمدها مستلزم آن است که اولا این درآمدها از استمرار نسبی برخوردار باشند و ثانیا حصول این درآمدها شرایط کیفی شهر را در معرض تهدید قرار ندهد. با توجه به رکود شدید مسکن در کشور در سال های اخیر و مشکلات عدیده شهرداری ها به دلیل کاهش محسوس درآمدها و تغییر سیاست ها از ایجاد تاسیسات شهری به نگهداشت تاسیسات موجود دستیابی به روش های جدید تامین منابع درآمدی پایدار و مطمئن و بدون تبعات ناگوار اقتصادی، اجتماعی و سیاسی نقش بسیار موثری در رضایت جامعه شهری و در نهایت مدیریت مطلوب شهرها خواهد داشت.
مهندس متولیان خاطر نشان کرد: در قانون اولیه شهرداری‌ها، قانونی در زیر مجموعه قانون مدیریت واحد شهر، جایگاه شهرداری یا مدیر شهر در ساختار مدیریت شهر، نقش بالایی در سلسله مراتب ساختاری و خدماتی بود، اما با ابطال مفاد این قانون، سیستم شهرداری صرفاً به یک سیستم مدیریت هزینه و درآمد تبدیل شد و نقش شهرداری از جایگاه یک مدیر به نقش خدماترسانتغییر پیدا کرد در حالی که در دنیا به خصوص در کشورهای توسعه یافته شهرداری سعی دارد با راهبری شهر به سمت پروژه‌های درآمدزا مثل جذب توریست یا ساخت کارخانه‌ها در مجموعه‌های صنعتی درآمدزایی کند.
این فعال اجتماعی در پایان دیدگاه خود را اینگونه جمع بندی کرد: ایجاد پارک‌های علم و فناوری می‌تواند منبع درآمد مناسبی باشد اما در ایران شهرداری از این طریق درآمدی ندارد در صورتی که در دنیا شرکت‌های نوبنیاد و پارک‌های علم و فناوری در حین اینکه به سمت بکارگیری انرژی پاک و انرژی نو در حرکت هستند و دستاوردهای نوینی دارند، توانسته‌اند نسل سوم و نسل چهارم ارتباطات را ارتقا دهند که برای شهرداری‌ها بسیار مفید است، لذا شهرداری‌ها توانسته‌اند به سمت توسعه و ایجاد منابع پایدار به منظور تحقق درآمدزایی حرکت کنند هرچند اعتقادم بر این است باید در تلاش بود تا سرمایه گذاری در شهرها را افزایش داد تا شهرداری درآمدهایی داشته باشد که در شاخصه درآمدهای پایدار قرار بگیرد.
