به گزارش راه شلمچه، بر اساس اخبار رویترز، فرانسه، آلمان و بریتانیا صبح امروز(پنجشنبه 6 شهریور 1404) نامه‌ای به اعضای شورای امنیت سازمان ملل ارسال و اعلام کردند که مکانیسم اسنپ بک را برای اعمال مجدد تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران فعال می‌کنند.
آکسیوس نیز در گزارش خود با انتشار این خبر نوشت: در این نامه، سه کشور اروپایی تأکید کردند که در طول ۳۰ روز آینده - قبل از اجرایی شدن تحریم‌ها - آنها برای مذاکره با ایران در مورد یک توافق هسته‌ای که می‌تواند این روند را متوقف کند، آماده هستند.
این خبر در حالی منتشر می‌شود که پیشتر مقامات ایران در هشداری به سه کشور اروپایی بیان کرده بودند که چنین سیاست مغرضانه و غیرمشروعی علیه ایران برای آنان تبعات خواهد داشت.
متن کامل نامه سه کشور اروپایی برای آغاز روند تحریم‌ها
وزیران خارجه سه کشور اروپایی در نامه‌ای خطاب به رئیس شورای امنیت سازمان ملل متحد اعلام کرده‌اند که خواستار فعال‌سازی ساز و کاری هستند که می‌تواند به بازگشت تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران منجر شود.
ما، وزرای امور خارجه فرانسه، آلمان و بریتانیا، هدف بنیادین مشترکی داریم که ایران هرگز به دنبال دستیابی یا توسعه تسلیحات هسته‌ای نباشد. ما با این اعتقاد که توافق جامع اقدام مشترک (برجام) به‌طور قاطع به تضمین ماهیت صرفاً صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران کمک خواهد کرد، این توافق را مذاکره کردیم. شورای امنیت سازمان ملل متحد به اتفاق آرا در قطعنامه ۲۲۳۱ مورخ ۲۰ ژوئیه ۲۰۱۵ از برجام حمایت کرد.
این توافق دستاوردی بزرگ برای منع اشاعه تسلیحات هسته‌ای بود و به این ترتیب، صلح و امنیت بین‌المللی را تقویت کرد. پس از خروج ایالات متحده از برجام در ۸ مه ۲۰۱۸ و با وجود توقف اجرای تعهدات ایران تحت برجام از ماه مه ۲۰۱۹، فرانسه، آلمان و بریتانیا (گروه E۳) همچنان به این توافق پایبند ماندند.
از سال ۲۰۱۹، ایران از محدودیت‌های تعیین‌شده در برجام در زمینه اورانیوم غنی‌شده، آب سنگین و سانتریفیوژ‌ها فراتر رفته، توانایی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) برای انجام فعالیت‌های نظارتی و راستی‌آزمایی مرتبط با برجام را محدود کرده و از اجرای پروتکل الحاقی به توافقنامه جامع پادمان‌ها و فرآیند تصویب آن دست کشیده است. این اقدامات برخلاف تعهدات ایران در برجام است و پیامدهای جدی برای توانایی ایران در پیشرفت به‌سوی توسعه تسلیحات هسته‌ای دارد.
این وضعیت بیش از پنج سال پیش رخ داد. از آن زمان، ما تمام تلاش خود را برای رفع بن‌بست به کار بسته‌ایم. ما به‌طور مداوم تلاش‌های دیپلماتیک گسترده‌ای را برای کاهش تنش‌ها و بازگرداندن ایران و ایالات متحده به میز مذاکره برای دستیابی به یک راه‌حل جامع و مذاکره‌شده انجام داده‌ایم. ما با حسن نیت برای حفظ برجام اقدام کردیم، با این امید صادقانه که بتوانیم از طریق گفت‌وگوی دیپلماتیک سازنده و در چارچوب این توافق، راهی برای رفع بن‌بست پیدا کنیم.
این تلاش‌ها شامل استفاده از مکانیسم حل اختلاف برجام بود که در ۱۴ ژانویه ۲۰۲۰ آغاز شد و توسط هماهنگ‌کننده برجام، طبق بند ۳۶ توافق، تأیید شد. گروه E۳ همچنین با حسن نیت در مذاکراتی که از ۶ آوریل ۲۰۲۱ تا ۲۸ فوریه ۲۰۲۲ برای بازگرداندن ایران به پایبندی کامل به برجام و بازگشت ایالات متحده به این توافق انجام شد، مشارکت کرد. هماهنگ‌کننده برجام پیشنهاد‌های عملی در مارس و سپس در اوت ۲۰۲۲ ارائه داد. ایران هر دو بسته پیشنهادی را رد کرد و در عین حال خواسته‌های غیرقابل‌قبولی فراتر از چارچوب برجام مطرح کرد. با وجود این، ما به تلاش‌های خود برای یافتن راه‌حلی صلح‌آمیز از طریق دیپلماسی، همان‌طور که در نامه‌مان به دبیرکل سازمان ملل متحد در ۸ اوت ۲۰۲۵ بیان شده، ادامه داده‌ایم.
در ژوئیه ۲۰۲۵، گروه E۳ پیشنهادی برای تمدید قطعنامه ۲۲۳۱ و مکانیسم بازگشت تحریم‌ها ارائه کرد. شرایط تعیین‌شده توسط E۳ برای این تمدید – از جمله ازسرگیری مذاکرات، پایبندی ایران به تعهدات خود در قبال آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و اقداماتی برای رفع نگرانی‌های ما درباره ذخایر اورانیوم با غنای بالا – هنوز به‌طور رضایت‌بخش از سوی ایران برآورده نشده است. ترکیب این اقدامات ایران و تمدید محدود زمانی می‌توانست مسیر معتبری برای دستیابی به یک توافق سیاسی برای جایگزینی برجام و رفع نگرانی‌های دیرینه ما درباره برنامه هسته‌ای ایران فراهم کند.
امروز، نقض آشکار و عمدی تعهدات ایران در قبال برجام واضح است و سایت‌های دارای نگرانی‌های عمده اشاعه‌ای در ایران خارج از نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار دارند. ایران هیچ توجیه غیرنظامی برای ذخایر اورانیوم با غنای بالای خود – که اکنون بیش از ۹ مقدار قابل‌توجه است – ندارد و این ذخایر توسط آژانس نیز راستی‌آزمایی نشده‌اند.
بنابراین، برنامه هسته‌ای ایران همچنان تهدیدی آشکار برای صلح و امنیت بین‌المللی است.در نتیجه اقدامات ایران و مطابق با بند ۱۱ قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد (۲۰۱۵)، فرانسه، آلمان و بریتانیا امروز تصمیم گرفته‌اند به شورای امنیت اطلاع دهند که معتقدیم ایران به‌طور قابل‌توجهی به تعهدات خود تحت برجام پایبند نبوده و بدین ترتیب مکانیسم «بازگشت تحریم‌ها» را فعال می‌کنند. این اطلاع‌رسانی فرآیند بازگشت تحریم‌ها را که در قطعنامه ۲۲۳۱ تعریف شده است، آغاز می‌کند. این فرآیند دوره‌ای ۳۰ روزه را پیش از بازگرداندن احتمالی قطعنامه‌های پیشین شورای امنیت که قبلاً لغو شده بودند، باز می‌کند.
ما تأکید می‌کنیم که این قطعنامه‌ها و اقدامات مندرج در آنها – شامل تحریم‌ها و سایر اقدامات محدودکننده – جدید نیستند. برعکس، این قطعنامه‌ها پیشتر توسط شورای امنیت تصویب شده و به دلیل تعهدات ایران تحت برجام لغو شده بودند. با این حال، ایران تصمیم گرفته به این تعهدات پایبند نباشد. مطابق با قطعنامه ۲۲۳۱، ما به تلاش برای حل دیپلماتیک موضوع نقض قابل‌توجه تعهدات ایران ادامه خواهیم داد. ما از دوره ۳۰ روزه برای ادامه گفت‌و‌گو با ایران در مورد پیشنهاد تمدید خود یا هرگونه تلاش دیپلماتیک جدی برای بازگرداندن پایبندی ایران به تعهداتش استفاده خواهیم کرد. ما یادآوری می‌کنیم که اگر شورای امنیت ظرف ۳۰ روز قطعنامه‌ای برای ادامه لغو قطعنامه‌های مرتبط با ایران تصویب نکند، شش قطعنامه شورای امنیت، از جمله قطعنامه‌های مربوط به تحریم‌ها، بازگردانده خواهند شد.
وزارت امور خارجه در واکنش به فعال‌سازی «اسنپ‌بک» بیانیه داد
وزارت امور خارجه در واکنش به اعلان غیرقانونی سه کشور اروپایی به شورای امنیت در مورد قطعنامه ۲۲۳۱ در بیانیه‌ای این اقدام را محکوم کرد.
متن بیانیه به شرح زیر است:
وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، اعلان غیرقانونی فرانسه، آلمان و انگلیس (E3) به شورای امنیت در ارتباط با قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) را قاطعانه رد و به شدیدترین شکل ممکن محکوم می‌کند. این اقدام غیرموجه که برخلاف سازوکار حل و فصل اختلافات (DRM) در برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) می‌باشد، تلاشی غیرقانونی و ناموجه برای بازگرداندن قطعنامه‌های لغوشده است و آشکارا در مغایرت با قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) قرار دارد.
همان‌طور که در مکاتبات متعدد قبلی با شورای امنیت سازمان ملل متحد تأکید شده است، سه کشور اروپایی هیچ صلاحیت حقوقی یا اخلاقی برای توسل به سازوکار موسوم به «اسنپ بک» ندارند. بنابراین اعلان آنان بی‌اعتبار، باطل و فاقد هرگونه اثر حقوقی است.
سازوکار حل و فصل اختلافات مندرج در برجام، بخشی اساسی و جدایی‌ناپذیر از این چارچوب است که به‌طور هدفمند به‌عنوان یک روند چندمرحله‌ای و مشورتی طراحی شده تا از سوءاستفاده هر طرفی به‌ویژه کشورهایی مانند آلمان، فرانسه و انگلیس که خود به تعهداتشان عمل نکرده‌اند جلوگیری کند.
همان‌طور که برخی اعضای شورا، به‌ویژه چین و روسیه، تأیید کرده‌اند، سه کشور اروپایی الزامات سازوکار حل و فصل اختلافات را که در برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ پیش‌بینی شده، طی نکرده‌اند. بنابراین اعلان آنان تلاشی معیوب از منظر حقوقی برای سوءاستفاده از قطعنامه ۲۲۳۱ در راستای دستورکار سیاسی مغرضانه علیه ایران است. افزون بر این، از آنجا که این سه کشور به مدت طولانی تعهدات خود را به‌صورت جدی نقض کرده و با خروج غیرقانونی ایالات متحده و اقدامات قهرآمیز آن همراه شده‌اند، نمی‌توانند ادعای جایگاه «طرف‌های دارای حسن‌نیت» داشته باشند. همچنین نمی‌توانند اقدامات غیرقانونی خود را با استناد به اقدامات جبرانی ایران توجیه کنند؛ اقداماتی که تدریجی، متناسب و کاملاً در چارچوب حقوق قانونی ایران وفق برجام بوده است.
فارغ از همه بحث‌های حقوقی و سیاسی مربوط به سوابق موضوع، سوءاستفاده از ساز و کار مذکور در شرایطی که تأسیسات هسته‌ای ایران در اثر حمله غیرقانونی یک عضو سابق برجام شدیداً آسیب دیده نشانه‌ای آشکار از سوءنیت است.
اقدام سه کشور که آگاهانه زمینه‌های گسترده‌تر را نادیده گرفته و زنجیره رویدادها را تحریف می‌کنند، در عمل متخلف را پاداش داده و قربانی را مجازات می‌کند. این ایالات متحده بود نه ایران که یکجانبه از برجام خارج شد و در سال ۲۰۱۸ تحریم‌ها را بازگرداند. این اتحادیه اروپا / سه کشور اروپایی بودند نه ایران که تعهدات خود برای کاهش آثار اقتصادی خروج آمریکا را انجام ندادند. این اتحادیه اروپا / سه کشور اروپایی بودند نه ایران که نه‌تنها تعهدات خود را در روز انتقالی (۱۸ اکتبر ۲۰۲۳) اجرا نکردند، بلکه تحریم‌های غیرقانونی جدیدی علیه شرکت‌های هواپیمایی و شرکت‌های کشتیرانی غیرنظامی ایران اعمال کردند.
این تصمیم سه کشور اروپایی به‌شدت روند جاری تعاملات و همکاری‌های ایران و آژانس را تضعیف خواهد کرد. این تشدید تحریک‌آمیز و غیرضروری با پاسخ‌های مقتضی همراه خواهد بود. مسیری که سه کشور اروپایی برگزیده‌اند، در صورت مهار نشدن، پیامدهای شدیدی برای اعتبار و ساختار شورای امنیت خواهد داشت. توسل به ساز و کار موسوم به اسنپ بک بدون طی روند مقتضی و ارائه مبانی حقوقی معتبر نه تنها اعتماد به تصمیم‌های شورا را تضعیف می‌کند، بلکه صلح و امنیت بین‌المللی را نیز در معرض خطر می‌کند.
جمهوری اسلامی ایران تأکید می‌کند که چنین تصمیمی باید به‌طور قاطع توسط همه اعضای مسئول جامعه بین‌المللی رد شود.
طی سال‌های گذشته، جمهوری اسلامی ایران نهایت خویشتن‌داری و تعهد پایدار خود به تعامل دیپلماتیک برای حفظ برجام و یافتن راه‌حل مذاکره‌شده را نشان داده است. جمهوری اسلامی ایران همچنان آماده است با سایر اعضای شورای امنیت که صادقانه به حفظ دیپلماسی و جلوگیری از بحرانی ساختگی که به سود هیچ‌کس نیست متعهد هستند، تعامل سازنده داشته باشد. نخستین گام اساسی در این مسیر، رد قاطع تلاش غیرقانونی، ناموجه و سیاسی سه کشور اروپایی برای بازگرداندن قطعنامه‌های لغوشده علیه کشوری است که همواره خویشتن‌داری و تعهد خود به گفتگو را نشان داده است.
بیانیه رسمی جمهوری اسلامی ایران در واکنش به این اقدام سه کشور اروپایی به زودی صادر و به عنوان سند شورای امنیت به ثبت خواهد رسید.
